u88 Trung cạnh tranh khoáng sản ở châu Phi Tuổi Trẻ Online

Đăng ngày: 09 03, 2025

Online Games u88

Một mỏ đồng và cobalt thuộc sở hữu của Trung Quốc tại Kisanfu, Congo - Ảnh: NEW YORK TIMES

Bloomberg hôm 4-3 đưa tin Congo đã đưa ra một đề nghị cho phép Mỹ tiếp cận độc quyền các nguồn khoáng sản quan trọng, cũng như những dự án cơ sở hạ tầng nhằm đổi lấy hỗ trợ an ninh trong bối cảnh quốc gia châu Phi này đang đối mặt với một cuộc nổi dậy do Rwanda hậu thuẫn.

Mỹ chậm chân hơn Trung Quốc ở châu Phi

Trong lá thư gửi tới Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, Congo đề nghị tổ chức một cuộc gặp khẩn giữa Tổng thống Congo Felix Tshisekedi và Tổng thống Donald Trump để bàn về thỏa thuận trên.

Congo cho biết quan hệ đối tác này sẽ "mang lại cơ hội đặc biệt để Mỹ xây dựng chuỗi cung ứng khoáng sản đáng tin cậy và độc quyền". Washington sau đó đáp lại rằng họ "sẵn sàng thảo luận về quan hệ đối tác trong lĩnh vực này".

Bước đi chiến lược của Trung Quốc tại châu PhiĐỌC NGAY

Theo New York Times, Congo là một trong những quốc gia giàu tài nguyên thiên nhiên nhất thế giới. Hiện tại Trung Quốc chiếm ưu thế trong thị phần khai thác khoáng sản ở Congo, lớn hơn nhiều so với Mỹ.

Năm 2020, Trung Quốc nhập khẩu gần 90% cobalt từ Congo. Không chỉ vậy, Trung Quốc còn giữ ngôi vị là đối tác thương mại hàng đầu của châu Phi kiêm nhà đầu tư nước ngoài trực tiếp lớn nhất của lục địa đen.

Năm 2023, Bắc Kinh đã đầu tư khoảng 21,7 tỉ USD nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế tại châu Phi trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai và Con đường, trong đó khoảng 8 - 10 tỉ USD tập trung vào các dự án khai thác khoáng sản quan trọng.

Tổ chức tư vấn chính sách Atlantic Council đánh giá trong khi Trung Quốc chiếm ưu thế đáng kể trong thị trường khoáng sản châu Phi thì phương Tây, bao gồm cả Mỹ, đã chậm hơn một bước. Năm 2023, Mỹ đầu tư 7,4 tỉ USD vào châu Phi, trong đó mức đầu tư cho khoáng sản chỉ đạt 300 triệu USD, chiếm 4% tổng vốn đầu tư, theo dữ liệu từ Cục phân tích kinh tế Mỹ.

Tuy nhiên Washington gần đây đã bắt đầu để mắt nhiều hơn tới lĩnh vực khai khoáng như một phần trong cuộc cạnh tranh với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp tập trung vào khai thác và chế biến khoáng sản, cũng như công khai bày tỏ sự quan tâm đối với ngành khai khoáng tại châu Phi.

Do đó trước đề xuất từ phía Congo và chính sách thực dụng của Nhà Trắng, Trung Quốc nói riêng và ngành khai thác khoáng sản toàn cầu nói chung sẽ cần chuẩn bị cho một trật tự thế giới mới dưới thời Tổng thống Trump.

Kịch bản cho ba bên

Nhìn về năm 2025, có lẽ một trong những sự thay đổi quan trọng nhất của môi trường địa chính trị bên ngoài Trung Quốc sẽ đến từ sự thay đổi trong chính sách của Washington đối với Bắc Kinh.

Mặc dù châu Phi xưa nay không phải là ưu tiên trong chiến lược tổng thể của Mỹ, nhưng việc đối phó với ảnh hưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tại lục địa này, đặc biệt là trong chuỗi cung ứng khoáng sản toàn cầu, có thể trở thành một trong những ưu tiên mới của Nhà Trắng.

Bà Yun Sun, nhà nghiên cứu cấp cao về quan hệ Mỹ - Trung tại Viện Brookings, cho rằng nếu Washington áp dụng cách tiếp cận dựa trên thương lượng như Trung Quốc đã làm thì xứ sở cờ hoa có thể cạnh tranh hiệu quả hơn với Bắc Kinh tại châu Phi. Theo đó cuộc cạnh tranh giữa hai cường quốc tại châu Phi có thể gia tăng với tốc độ chưa từng có.

Trước nguy cơ từ Mỹ, Trung Quốc - vốn xem châu Phi là thị trường cung cấp nguồn nguyên liệu thô thiết yếu để thúc đẩy các ngành công nghiệp sản xuất mới - có khả năng sẽ đẩy mạnh việc ký kết các thỏa thuận, đồng thời bảo vệ để những nguồn tài nguyên quan trọng cho quá trình chuyển đổi nền kinh tế và tương lai của nước này tránh rơi vào tay Mỹ.

Đối với châu Phi, cuộc cạnh tranh này có thể mang lại cho lục địa đen nhiều cơ hội, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn những rủi ro chính trị. Các quốc gia châu Phi cần đặc biệt thận trọng trong việc tính toán rủi ro, lợi ích và chi phí cơ hội, cũng như những biện pháp trả đũa phòng trường hợp một trong hai cường quốc có động thái trừng phạt các nước được cho là hợp tác với cường quốc còn lại.

"Châu Phi có thể hưởng lợi từ cuộc cạnh tranh địa chính trị Mỹ - Trung, nhưng điều này đòi hỏi các quốc gia phải thật sự chú tâm và cảnh giác", bà Yun Sun bày tỏ quan điểm, đồng thời nhấn mạnh các quốc gia cần đề phòng kịch bản các cuộc chiến tranh ủy nhiệm giữa Mỹ và Trung Quốc có thể lan tới lục địa này, đặc biệt nếu một trong hai cường quốc công khai ủng hộ các phe phái chính trị đối lập.

Cạnh tranh không đến từ mỗi Trung QuốcĐánh giá về cuộc đua khoáng sản tại châu Phi, nhà nghiên cứu Witney Schneidman từ Sáng kiến phát triển châu Phi nhận định nếu không có các công cụ hiệu quả để hỗ trợ doanh nghiệp Mỹ, Washington có nguy cơ mất lợi thế thương mại tại thị trường châu Phi vào tay Trung Quốc và các quốc gia khác trong một thế giới đa cực, nhiều trung tâm, trong đó nổi bật là Nga.Sự hiện diện của xứ sở bạch dương tại châu Phi không lớn như Trung Quốc, nhưng các doanh nghiệp Nga như Wagner Group hay Uranium One group đã tham gia nhiều dự án chiến lược tại đây. Tiếp đó là Hàn Quốc, Úc, Canada và Anh. Những nước này không chỉ ký kết các thỏa thuận với châu Phi, mà còn thiết lập quan hệ đối tác, nhằm đảm bảo tính bền vững cho chuỗi cung ứng.

Trung Quốc tăng cường ngoại giao không gian với châu Phi để vượt mặt MỹNỗ lực vượt qua Mỹ về lĩnh vực không gian, Trung Quốc đã ký gần 20 hiệp ước với các quốc gia châu Phi, trong bối cảnh chính quyền ông Trump cắt giảm viện trợ ở khu vực này.